W porównaniu do innych grup wiekowych młodzież znajduje się w trudniejszej sytuacji na rynku pracy - zjawisko to jest od lat obserwowane niemal w całej Unii Europejskiej. Osoby młode charakteryzują się niższą aktywnością zawodową (w Polsce 51,9% w wieku 15-29 lat było aktywnych zawodowo w 2021 r., a w grupie wiekowej 15-64 - 72,8%). Natomiast wskaźnik zatrudnienia osób w grupie wiekowej 15-29 lat wynosił 48,1% w porównaniu do wskaźnika zatrudnienia w wysokości 70,3% w grupie wiekowej 15-64. Ww. wskaźniki w krajach UE (UE-27) w grupie wiekowej 15-29 lat wynosiły za rok 2021 - współczynnik aktywności zawodowej - 54,4%, a wskaźnik zatrudnienia - 47,4%.
Trudna sytuacja epidemiczna w kraju, której efektem były wprowadzane ograniczenia działalności gospodarczej i życia społecznego, istotnie wpłynęła na rynek pracy w ostatnich dwóch latach. Rekordowo niski poziom bezrobocia rejestrowanego, notowany w Polsce do końca 2019 roku, wraz z pojawieniem się pandemii zaczął rosnąć, choć nie tak gwałtownie jak prognozowano po ogłoszeniu pierwszego lockdown'u. Warto jednak podkreślić, że polska gospodarka i rynek pracy wykazały się znacznie większą odpornością, niż miało to miejsce w wielu innych krajach UE czy świata. Ogromne znaczenie w tym zakresie miały rozwiązania zawarte w tzw. Tarczy Antykryzysowej, których celem była m. in. ochrona miejsc pracy. Tym samym pomimo trwania pandemii, w efekcie podjętych przed Rząd działań, od marca 2021 r. rozpoczął się zarówno dynamiczny spadek liczby bezrobotnych, jak i stopy bezrobocia rejestrowanego. Podobnie wyglądała sytuacja w przypadku młodych bezrobotnych do 29 roku życia, których liczebność szczególnie w pierwszym okresie pandemii wyraźnie wzrosła, a następnie zaś wraz z ogólnym spadkiem bezrobocia zaczęła maleć.
Najświeższe dostępne dane dla całej UE wskazują, że w 2021 r. stopa bezrobocia młodych w grupie wiekowej 15-29 lat w Polsce była niższa niż średnia w Unii (7,2% wobec 13%).
W końcu 2021 r. liczba bezrobotnych poniżej 30 r. ż. wyniosła 210,9 tys. osób i w porównaniu z analogicznym okresem 2020 r. spadła o 22,2%. W końcu 2021 r. młodzi bezrobotni w wieku 18-29 lat stanowili 23,6% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych, choć oczywiście sytuacja w tym zakresie była zróżnicowana terytorialnie.
Dostrzegając problemy osób młodych publiczne służby zatrudnienia, mimo utrudnień związanych z wybuchem pandemii i występującymi obostrzeniami, prowadzą działania na rzecz ich aktywizacji i wsparcia przy wchodzeniu na rynek pracy.
Warto dodać, że młodzi są jednymi z głównych adresatów działań aktywizacyjnych prowadzonych przez urzędy pracy. W latach 2015-2017 młodzi poniżej 30 r. ż. stanowili ponad 50% aktywizowanych bezrobotnych, a w kolejnych latach ich udział spadł do ok. 46,5%. Nie zmienia to faktu, że wciąż udział tej grupy w liczbie aktywizowanych bezrobotnych był ponad 2-krotnie wyższy niż odsetek młodych bezrobotnych w ogólnej liczbie zarejestrowanych.
W 2021 r. z aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu skorzystało prawie 126,0 tys. bezrobotnych poniżej 30 r. ż., w tym 72,3 tys. osób do 25 r. ż. i stanowili oni odpowiednio 45,3% i 26,0% bezrobotnych, którzy skorzystali z aktywnych form wsparcia. W minionym roku młodzi bezrobotni stanowili prawie 69% uczestników przygotowania zawodowego dorosłych, ponad 58% uczestników staży, ponad 47% uczestników szkoleń oraz około 40% uczestników prac subsydiowanych.
Warto wspomnieć, że w 2014 r. wdrożone zostały tzw. nowe instrumenty rynku pracy wspierające m. in. zatrudnienie młodych ludzi poniżej 30 r. ż., tj.: bony szkoleniowe, stażowe, zatrudnieniowe czy na zasiedlenie. Od początku uruchomienia tych instrumentów do końca 2021 r. skorzystało z nich prawie 135 tys. młodych bezrobotnych.
Od momentu rozpoczęcia wdrażania GdM w styczniu 2014 r. sytuacja osób młodych na rynku pracy w Polsce uległa znaczącej poprawie, pomimo tego, że w końcu 2020 r. liczba bezrobotnych w tej grupie wzrosła w porównaniu do końca 2019 r. W 2020 r. w skali roku, przy ogólnym wzroście bezrobocia o 20,8%, liczba bezrobotnych do 30 roku życia wzrosła o 21,6%, a udział tej grupy bezrobotnych w strukturze zarejestrowanych zwiększył się z 25,7% do 25,9%. W 2021 r. liczba bezrobotnych ogółem spadła o 14,5%, a liczba bezrobotnych do 30 r. ż. spadła o 22,2%, zaś udział młodych w strukturze zarejestrowanych bezrobotnych zmniejszył się z 25,9% do 23,6%.